Van open haard naar slimme haard
Historisch gezien werd een woning verwarmd via een open houthaard: een centraal punt dat intense warmte verspreidde in de directe omgeving, maar weinig effect had verderop in de ruimte. Te dichtbij was het verzengend warm, terwijl het aan de randen van de kamer kil bleef. Daarbij komt het veiligheidsaspect: open vuur brengt risico’s met zich mee zoals brandgevaar, koolmonoxidevergiftiging en gevaar voor kinderen.

Tegenwoordig zien we vaak dat deze oorspronkelijke haarden behouden blijven en worden omgevormd tot (gesloten) gashaarden. De haard wordt daarmee meer een sfeerelement dan een functionele warmtebron. Gashaarden bieden bovendien meer flexibiliteit in het rookgasafvoersysteem: waar een houthaard een rechte schoorsteen nodig heeft en lucht onttrekt aan de kamer, kunnen gashaarden met bochten worden aangesloten of zelfs gecombineerd worden met systemen die verse lucht aanvoeren.
In monumentale panden kiezen we soms voor een innovatieve oplossing waarbij het rookgaskanaal niet naar boven maar juist naar beneden loopt, onder de tuin door, om achterin de tuin uit te monden. Zo blijft het aanzicht van het pand onaangetast.

Vloerverwarming: de onzichtbare kracht
Voor monumentale woningen is vloerverwarming op lage temperatuur bij uitstek geschikt. Het systeem zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling, wat het binnenklimaat verbetert én spanningen in luchtvochtigheid voorkomt. En belangrijk: het past esthetisch beter bij historische interieurs. Oorspronkelijk waren er immers ook geen gietijzeren radiatoren of zichtbare buizen.

Er zijn verschillende manieren om vloerverwarming toe te passen:

• Droge systemen zoals gefreesde fermacell-platen zijn licht van gewicht en dus vriendelijk voor oude houten vloerconstructies.

• Natte systemen waarbij leidingen op draadmatten worden bevestigd en in een cementgebonden laag worden gestort, bieden goede warmtegeleiding.

• Ook noppenplaten en andere prefab oplossingen kunnen uitkomst bieden, afhankelijk van de beschikbare opbouwhoogte en constructieve situatie.

Een belangrijk aandachtspunt bij vloerverwarming is dat het niet onder vaste inbouwmeubels of keukenelementen wordt gelegd. Wanneer warmte wordt afgegeven aan maatwerk meubels kan dit leiden tot spanningen in het materiaal, met kieren en vervorming als gevolg. Om dat te voorkomen wordt door een gespecialiseerde partij een legplan opgesteld. Hierin staan per ruimte de buizenindeling, de positie van de verdeler, en zogeheten koude zones waar bewust géén verwarming komt.